METABOLİK SENDROM

Bugünkü yazımda hem ülkemiz hem de dünyamız için önemli bir sağlık sorunu olan metabolik sendroma değineceğim.

Türkiye'de erişkinlerin yaklaşık 2/3’ü metabolik sendroma sahiptir. Ve kadınlarda bu oran daha fazladır.

Metabolik sendromun risk faktörleri önemlidir ve bu beş risk faktöründen en az ikisinin bulunması “metabolik sendrom” olarak adlandırılır.

NEDİR BU RİSK FAKTÖRLERİ?

- Artmış bel çevresi:

Bel çevresi erkeklerde 102 cm’yi, kadınlarda 88 cm’yi geçmemelidir.

Kalp hastalığı açısından göbek etrafında birikmiş yağlar, vücudun diğer yerlerinde birikenlere göre daha tehlikelidir.

- Yüksek trigliserit düzeyi:

Kanda bulunan serbest yağ düzeyinin yüksek olmasıdır.

- Düşük HDL düzeyi:

Burada HDL’den kastımız halk arasında bilinen adıyla “iyi huylu” kolesterol. Bizim vücudumuzda kolesterolün çeşitli işlevleri var ve elbette ki hepimizde kolesterol bulunuyor.

Bizim sağlığımızı ve yaşam kalitemizi etkileyen, bu kolesterolün iyi huylu ve kötü huylu olanlarının düzeyidir.

Peki nasıl etkiler? Şöyle ki; “iyi huylu” kolesterol dediğimiz HDL’nin artması bizi kalp damar hastalıklarına karşı korurken, “kötü huylu” kolesterol olan LDL’nin artması bizim için bir risk faktörüdür.

- Yüksek kan basıncı:

Yüksek tansiyon da dediğimiz, kan basıncının 120/80’den büyük olması bir diğer risk faktörüdür.

- Bozulmuş açlık kan şekeri:

Burada açlık kan şekeri derken neyi kastediyoruz?

Açlık kan şekeri kahvaltı yapmadan önce ölçülen kan şekeridir. Açlık kan şekeri ölçümü yaptırmadan önce en az sekiz saat hiçbir şey yememeniz gerekmektedir.

Açlık kan şekeri ölçüm sonucunun 100’ün altında olması normal kabul edilirken, 126’nın üzerinde olması diyabet tanısı koydurur. 100-126 arasında olması ise prediyabet yani gizli şeker demektir. Bu evre, diyabetin bir önceki dönemidir ve normal glikoz döneminden tip 2 diyabete geçiş evresi olarak kabul edilir. Bozulmuş glikoz regülasyonu olarak da tanımlanır.

METABOLİK SENDROM HANGİ HASTALIKLARIN RİSKİNİ ARTTIRIR?

Metabolik sendrom en başta kalp hastalığı ve şeker hastalığına sebep olur.

Metabolik sendromu olanlarda kalp hastalığı gelişme riski; olmayanlara kıyasla 2 kat, şeker hastalığı gelişme riski ise 5 kat daha fazladır.

METABOLİK SENDROMUM VAR MI?

Peki hangi durumlarda, kendimizde metabolik sendromun olduğundan şüpheleneceğiz?

Metabolik sendromun en önemli belirtisi obezite olmakla beraber tamamen normal kilodaki bir insanda da metabolik sendrom görülebilir. Yani bir insanda obezite olması onun kesin metabolik senromu olacağı anlamına gelmez ama normal kilodaki bir bireyde de kesinlikle metabolik sendrom olmaz diyemeyiz. Obezite metabolik sendromun sadece bir belirtisidir. Diğer faktörlerin olup olmamasına göre tanı konulur.

METABOLİK SENDROMA KARŞI NE YAPMALIYIM?

Metabolik sendromu oluşturan risk faktörleri birbiri ile yakından ilişkilidir. Bundan dolayı tedavi bir bütün olarak ele alınmalıdır. Buradan şu sonuç çıkar; metabolik sendroma karşı uyguladığımız bir yaşam biçimi değişikliği birden fazla risk faktörünü ortadan kaldırabilir.

Bu yaşam biçimi değişiklikleri ise şöyle sıralanıyor:

1)İdeal kilonuzda olun. Eğer ideal kilonuzda değilseniz ideal kilonuza düşün. İdeal kilonuzun ne olduğunu bilmiyorsanız doktorunuza sorabilirsiniz.

2)Egzersiz yapın. Bu egzersiz disiplini, haftada en az 3 gün ve en az 45 dakika olacak şekilde tempolu ve düzenli bir yürüyüş olabilir. Fakat eğer ki eşlik eden bir hastalığınız varsa doktorunuzdan izin alın.

3)Tuz tüketimini azaltın. Günde toplam 5 gramdan, yani 1 çay kaşığından fazla tuz tüketmeyin.

4)Bel çevrenizi takip edin. Düzenli olarak ölçün. Unutmayın ki; bel çevreniz sağlığınızın bir ölçütüdür.

5)Düzenli olarak tansiyonunuzu ölçün. Burada size tavsiyem sürekli sağlık ocağına tansiyonunuzu ölçtürmeye gitmektense kendiniz ölçmeyi öğrenin.

Yüksek tansiyon sinsi bir hastalıktır. Yani siz farkında olmasanız da bu hastalığa sahip olabilirsiniz. Kendinizi fark edin, doktora gitmekte gecikmeyin.

6) Metabolik sendromun her bir faktörü tıbbi tedavi gerektirir. Özellikle yüksek tansiyon ve yüksek kolesterolün erken tedavisi sizi kalp hastalığına karşı korur. Bu yüzden, bu risk faktörlerinden birine sahipseniz tıbbi destek alın.

Bu yazımda size anlatacaklarım bu kadar arkadaşlar. Bitirmeden önce şunu belirtmek isterim ki; buradaki bilgilerin hiçbiri doktorunuzun tavsiyelerinin yerini tutmaz. Bu yazı sadece bilgilendirme amaçlıdır. Bu yazıdaki bilgiler bir doktor tavsiyesi değildir. Eğer bu sendroma sahipseniz veya kendinizden şüphe ediyorsanız mutlaka bir doktordan yardım alın.

Kaynakça:

1) https://www.google.com/search?source=hp&ei=fBrJX9KJE-yZjLsP6dmV2Aw&q=normal+tansiyon+de%C4%9Feri&oq=normal+tansiyon+de%C4%9Feri&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAzIFCAAQsQMyAggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAA6CAgAELEDEIMBOgUILhCxAzoCCC46CAguELEDEJMCOgcIABBGEP8BUIAGWINyYJByaAVwAHgAgAHWAYgB2SKSAQYwLjI0LjKYAQCgAQGqAQdnd3Mtd2l6sAEA&sclient=psy-ab&ved=0ahUKEwjSt43DpbLtAhXsDGMBHelsBcsQ4dUDCAc&uact=5

2) https://m.turkiyegazetesi.com.tr/saglik/529169.aspx

https://www.google.com/search?ei=HxrJX5vQNaaEwPAPpKCM-Ac&q=a%C3%A7l%C4%B1k+kan+%C5%9Fekeri+nedir&oq=a%C3%A7l%C4%B1k+kan+%C5%9Fekeri+nedir&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQAzICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAMgYIABAWEB4yBggAEBYQHjIGCAAQFhAeOgQIABBHOgQIABBDUJctWOUyYJQzaABwAngAgAHFAYgB1wWSAQMwLjSYAQCgAQGqAQdnd3Mtd2l6yAEIwAEB&sclient=psy-ab&ved=0ahUKEwjb24OXpbLtAhUmAhAIHSQQA38Q4dUDCA0&uact=5

3) http://www.yeditepehastanesi.com.tr/turkiyede-her-uc-kisiden-birinde-pre-diyabet-var#:~:text=Pre%2Ddiyabet%20olarak%20bilinen%20gizli,glikoz%20reg%C3%BClasyonu'%20olarak%20da%20tan%C4%B1mlan%C4%B1yor.

4) https://tkv.org.tr/saglikli-bilgiler/makaleler/metabolik-sendrom-nedir#:~:text=Metabolik%20sendrom%2C%20kalp%20krizi%2C%20fel%C3%A7,bulunmas%C4%B1%20metabolik%20sendrom%20olarak%20adland%C4%B1r%C4%B1l%C4%B1r.

http://www.metsend.org/sayfa/metabolik-sendrom-nedir.html